سوالات درس اول

1- جهان اجتماعي را تعريف كرده وبيان كنيد چه پديده هاي درون آن قرار مي گيرد؟( 2 مورد)

به مجموعه پديده هايي دلالت مي كند كه در محدوده  و گستره ي زندگي اجتماعي انسان ها قرار مي گيرد مانند خانواده و ستارگان

2- كدام يك از پديده هاي زير محصول كنش اجتماعي هستند و كدام يك نيستند، بنويسيد؟

خانواده  (      هست        )            مسجد   (          هست        )

خورشيد (      نيست       )           فرشتگان (           نيست       )

3- معيار شناسا يي پديده هاي جهان اجتماعي چيست ، 2 مثال ذكر كنيد؟

1 = محصول كنش اجتماعي انسانها       2= ارتباط و تأثير آن بر زندگي  انسانها   مانند خانواده  و تأثير و ارتباط زلزله بر زندگي انسان

4- چرا كنش هاي اجتماعي انسان ها و پيامد هاي آنها به جهان اجتماعي تعلق مي گيرند، مثال بزنيد؟

زيرا با زندگي انسانها ارتباط دارند    مانند احترام به قانون و خانواده

5- آيا امنيت و صلح درون جهان اجتماعي جاي مي گيرند؟ چرا

بلي ، از اين جهت كه با زندگي انسانها  ارتباط دارند 

6- زلزله يا خشكسالي تأثيرات تعيين كنندهاي در كنش هاي اجتماعي انسانها دارند، با ذكر مثال توضيح دهيد؟

مثلا انسانها براي مقابله با زلزله  و خشكسالي قوائد خاصي را وضع مي كند و كنش هاي مناسبي را انجام مي دهند و خانه هاي خود را به گونه اي مي سازد كه در برابر زلزله مقاوم باشد.

7- حدود بسط و گستره ي جهان اجتماعي را بنويسيد؟

پديده هاي اجتماعي و موجودات بيرون از جهان اجتماعي ( جهان طبيعي و ماوراي طبيعي )

8- آيا موجودات طبيعي و غير طبيعي مي توانند در گستره ي جهان اجتماعي قرار گيرند، توضيح دهيد؟

بلي ، پديده هاي اجتماعي و موجودات بيرون از جهان اجتماعي ( جهان طبيعي و ماوراي طبيعي )

9- ارتباط ابزار و وسايل را با جهان اجتماعي بررسي كنيد؟

انسان با شناخت فلزات ، وسايل و ابزارهاي جديد مي سازد و اين ابزار ها به نوبه ي خود در نحوه يزندگي آنان اثر مي گزارد.

10- شناخت ستارگان چه تأثيري در رفتار اجتماعي انسانها خواهد داشت ؟

شناخت ستارگان امكان پيدا كردن راهها در بيابان ها و درياها را فراهم مي سازد و اين پديده سفرها و مهاجرت هاي انساني را گسترش مي دهد.

11- ارتباط رفتار شتابزده و نابخردانه ي انسانها را با جهان اجتماعي بررسي كنيد؟.

رفتار شتابزده و نابخردانه ي انسان طبيعت و محيط زيست را آلوده مي كند و اين آلودگي فرصت هاي زندگي اجتماعي را محدود مي كند .

 

 

12- ارتباط شناخت خداوند و فرشتگان و جهان ماوراي طبيعي را با جهان اجتماعي بررسي كنيد؟

شناخت خداوند و فرشتگان و جهان ماوراي طبيعي ، آرمانها و ارزشهاي زندگي آدميان را تغيير مي دهند و كنش هاي اجتماعي آنان را دگر گون مي سازد.

13- چگونه جهان ماوراي طبيعي وارد جهان اجتماعي مي شوند؟

بواسطه ي ارتباطي كه با زندگي اجتماعي انسان پيدا مي كنند

14- جگونه موجوداتي كه بيرون از جهان اجتماعي حضور دارند مي توانند در گستره ي جهان اجتماعي نيز قرار گيرند؟

بواسطه ي ارتباطي كه با زندگي اجتماعي انسان پيدا مي كنند.

سوالات درس دوم

1- تعریف ساختار اجتماعی را با ذکر مثال بیان کنید.

ساختار اجتماعی عبارت است از :نوع ارتباط وپیوندی که بین پدیده های اجتماعی وجود دارد. بنابراین جهان اجتماعی بدون ساختار نمی تواند وجود داشته باشد“به همین دلیل آدم های ناشناسی که به طور اتفاقی با هم برخورد می کنند یک جهان  اجتماعی را تشکیل نمی دهند.

2- ارتباط مفاهیم سه گانه ((جهان اجتماعی –ساختار اجتماعی ونظام اجتماعی )) را بایکدیگر  در قالب مثال یک ورزشگاه را بیان کنید.

جهان اجتماعی :مجموعه پدیده های است که در گستره زندگی اجتماعی انسان قرار می گیرد.(مجموعه اجزاء وعناصر ورزشگاه )                 همه اجزاء وعناصر دخیل در یک ساختمان

ساختار اجتماعی:نوع ارتباط وچینش پدیده های است که جهان اجتماعی را می سازد.(ساختار ورزشگاه )            نظم وارتباط بین اجزاء وعناصر ورزشگاه

3- تفاوت جهان اجتماعی ونظام اجتماعی با یکدیگررا بیان کنید.

نظام اجتماعی : مجموعه پدیده های جهان اجتماعی که با توجه به ساختار وارتباط آن ها با یکدیگر  می باشد.

جهان اجتماعی : از مجموعه پدیده هایی حکایت میکند که مربوط به اجتماع هستند. اما نظام اجتماعی: همان پدیده ها را از جهت ساختار وارتباطی که با هم دارند مورد توجه قرار می دهد.

4- تعریف خرده نظام را باذکر مثال بیان کنید.

هر نظام اجتماعی به بخش ها واجزایی تقسیم می شود که از آن با نام خرده نظام یاد می شود.مانند خرده نظام آموزش وپرورش –خرده نظام سیاست.

5- تعریف نظام اجتماعی کل را باذکر مثال بیان کنید.

به نظم اجتماعی وقتی که با خرده نظام های درونی آن در نظر گرفته شود ”نظام اجتماعی کل می گویند.

6- نسبت اجزاء هر خرده نظام با یکدیگر ونسبت خرده نظام ها با نظام اجتماعی کل چگونه است؟

هر خرده نظام برای تحقق بخشیدن به اهداف نظام اجتماعی که همان بقا وحفظ جامعه است دست به فعالیت های می زند که آثار ونتایج مطلوبی دارد.

 

 

7- نسبت ورابطه اجراء یک ساختمان ورزشگاه با یکدیگر چگونه است ؟

ساختمان یک ورزشگاه از بخش های مختلفی تشکیل شده است.مثل مکان بازی –جایگاه تماشا گران –محل استقرار کادر خدماتی و...

هریک از بخش های ساختمان ”نظام وساختار متناسب با خود را دارد.طول وعرض زمین بازی متناسب با نیازهای بازی است ”بخش اداری ساختمان مناسب با کادر کارمندی دارد.

برخورداری بخش های مختلف ورزشگاه از ساختار درونی متناسب باخود وهماهنگی با ساختار کل ورزشگاه ونیز ساختار بخش های دیگر.مثلا زمین بازی باید به گونه ای است که در معرض دید تماشا گران وداوران باشد :درها ومسیرهای خروجی ورزشگاه در مکان هایی است که امکان خروج تماشا گران را به ساده ترین وسریع ترین شکل ممکن وجود داشته باشد .

8- تعریف نهاد اجتماعی را با ذکر مثال بیان کنید.

به هریک از خرده نظام هاکه در صورتی نقش مهم وتعیین کنندهای درنظام اجتماعی کل داشته باشد:یعنی یکی از نیازهای اساسی آن را بر طرف کند“نهاد اجتماعی می گویند . مثلا سیاست ”اقتصاد ”آموزش وپرورش ”خانواده از مهم ترین نهادهای اجتماعی هستند. هریک از نهاد های اجتماعی دارای یک ساختار درونی است وهمه آن ها در یک ساختار بزرگ تری که مربوط به جامعه است قراردارند.

سوالات درس سوم

    1 -  فرهنگ و خرده فرهنگ چیست ؟

به شیوه زندگی مردم یک جامعه فرهنگ می گویندو بخش هایی که مربوط به گروه قوم ،قشر،صنف ،گروه های خاص است ، خرده فرهنگ نامیده می شود.  

2- منظور از فرهنگ عمومی چیست؟

آن بخش از فرهنگ که مردم یک جامعه در آن اشتراک دارند ، فرهنگ عمومی آن جامعه را تشکیل می دهد

   2- نهاد فرهنگی چیست ؟ دو مثال بزنید .

نهادفرهنگی نهادی است که،ازطریق آموزش وتربیت به فعالیت فرهنگی می پردازد، فرهنگ تولید می کند واستمر  می دهد یا به آن عمق و غنا می  بخشد،مانند خانواده ،رسانه های جمعی ،آموزش وپرورش و آموزش عالی .

   3- رابطه فرهنگ و جامعه را بنویسید.

            فرهنگ و جامعه جدای از یکدیگر نمی توانند باشند جامعه بدون فرهنگ وجود ندارد وفرهنگ نیز بدون جامعه پدید  نمی آید.جامعه و فرهنگ را به جسم و جان یک موجود زنده می توان تشبیه کرد .جامعه درحکم جسم و کالبد و فرهنگ درحکم جان و روح است .

   4- دلیل تفاوت جوامع مختلف را توضیح دهید.

         دلیل تفاوت جوامع این است که فرهنگ غریزی نیست بلکه اکتسابی و آموختنی است واز راه آموزش وتربیت از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود. به همین دلیل فرهنگ را آگاهی و شناخت مشترک نیز می نامند.

   5- چرا خانواده یک نهاد فرهنگی است ؟

    از آنجا که بخش قابل توجهی از فرهنگ عمومی درخانواده به فرزندان منتقل می شود خانواده رامی توان یک نهاد فرهنگی دانست.       

   6- رابطه نهادهای اجتماعی با فرهنگ عمومی چگونه است ؟مثال بزنید.

          هرنهاد اجتماعی ،علاوه برآن که از فرهنگ عمومی جامعه استفاده می کند،خرده فرهنگ مربوط به خود را نیز دارد .مثلا نهاد اقتصاد ،فرهنگ مخصوص خود را دارد.

   7- نهادهای اقتصادی چه نیازی از سایر نهادها را برآورده می سازد؟

نهاد اقتصادی نیازهای مادی افراد جامعه را برطرف می سازد.

   8- وقتی وارد یک جامعه می شوید ، چگونه مسیحی یا مسلمان بودن آنها را تشخیص می دهید؟حداقل دو ویژگی فرهنگ  مسیحی و فرهنگ اسلامی را بنویسید .

دو ویژگی فرهنگ مسیحی : وجود کلیسا – عبادت در روز یکشنبه – علامت صلیب- دو ویژگی فرهنگ اسلامی : حجاب – مسجد – اذان

 

 

   9- بنظر شما چرا خرده فرهنگ خاص قاچاقچیان ضد فرهنگ است؟

زیرا ارزش ها ،عقاید ، قواعد ، هنجارها و مهارت های فرهنگ خاص قاچاقچیان مخالف و مغایر با ارزش ها و عقاید، هنجارها و مهارت های فرهنگ عمومی است .

 10- بین تعداد گروه های ضدفرهنگ درجامعه با عملکرد نهاد های چه رابطه ای وجود دارد؟

هرچه عملکرد نهادهای فرهنگی درجامعه موفق تر باشد تعداد گروه های ضد فرهنگ در جامعه کمتر است و رفتار افراد و گروه ها هماهنگ با ارزش ها ، عقاید وهنجارهای فرهنگ عمومی است.

 

سوالات درس چهارم

1-به نظرشماآرمانهای اجتماعی درمقایسه بادیگربخشهای فرهنگ جامعه چه ویژگیهایی دارد؟

همانطور که قبلا درکتاب مطالعات اجتماعی خوانده ایم آرمانهای اجتماعی ارزشهاوعقایدی هستندکه همه ی افرادجامعه خواستار تحقق آن هستند ولی بخش های دیگر فرهنگ ممکن است اعتقادوباورگروه خاصی ازافرادجامعه باشدکهگروه های دیگردرجامعه به آنهااعتقادی نداشته باشند واهمیت ندهند.

2- فرهنگ آرمانی راتعریف کنید :

بخشی ازفرهنگ راکه مردم یک جامعه ازآن طرفداری می کنندورعایت آن رالازم می دانندامادرعمل ممکن است آن رانادیده بگیرند.

3- برای فرهنگ آرمانی چندنمونه بنویسید :

فرهنگ ایثاروشهادت-اعتقادبه خدا-عدالت-کمک به محرومان..............

4- منظورازفرهنگ واقعی چیست؟

آن بخش ازفرهنگ است که مردم به آن عمل می کنند.

5- رابطه ی فرهنگ آرمانی وفرهنگ واقعی رابررسی کنید :

بخشی ازفرهنگ واقعی می توانددرحوزه ی فرهنگ آرمانی باشد یعنی مردم مطابق باارزشهاوهنجارهایی عمل می کنندکه رعایت آنهارالازم ومهم می دانندوبخش دیگرمی تواندازمواردی باشدکه درسطح آرمانهارعایت آن رالازم نمی دانندبنابراین بخشی ازفرهنگ واقعی خارج ازفرهنگ آرمانی واقع می شودوبخشی ازفرهنگ آرمانی نیزبیرون ازفرهنگ واقعی قرارمی گیرد.

6- به نظرشمانقش مدیران وبرنامه ریزان جامعه برای واردکردن فرهنگ آرمانی به عرصه ی فرهنگ واقعی چیست؟

آنهاتلاش می کنندازطریق نهادهای فرهنگی-تعلیم وتربیت لازم رابرای ورودفرهنگ آرمانی به عرصه ی فرهنگ واقعی فراهم کنند.

7- به نظرشماچه راهکارهایی برای ورودفرهنگ آرمانی درفرهنگ واقعی وجوددارد؟

ساده زیستی مسئولان جامعه والگوسازی –نهادینه شدن قانون-آموزش خانواده ها- تولید فیلم های فرهنگی بازگشت به خویشتن وپالایش فرهنگی

8- مهمترین ارزشهای اجتماعی فرهنگ اسلامی چیست؟

درفرهنگ اسلامی عمل به حق وپرهیزازباطل مهم ترین ارزشهای اجتماعی هستند.

 

 

9- فرهنگ حق وفرهنگ باطل راچگونه می توان ازیکدیگر تشخیص داد؟

بخش هایی ازفرهنگ که ازنظرعلمی قابل دفاع نباشدوبراساس خرافات شکل گرفته باشدباطل وبخش هایی که ازنظرعلمی صحیح ومطابق فطرت انسان ها باشدحق است.

10- نمونه هایی از عقایدفرهنگ حق رابنویسید :

عقیده به توحید-وفای به عهد-تحمل دیگران ومدارای باکسانی که ازشناخت حقیقت محروم مانده اند-حمایت ازمستضعفان ومظلومان-دفاع ازعدالت وحقوق ضروری انسان ها

11-نمونه هایی ازعقایدفرهنگ باطل رابنویسید :

ظلم وبی عدالتی-تجاوزبه حقوق دیگران-شرک ودنیاپرستی-قدرت طلبی-ثروت اندوزی –نژادپرستی.................

12-علوم تجربی درشناسایی کدام بخش ازفرهنگ موثراست؟

علوم تجربی توان داوری درباره ی تکنیک ها وروشهای اجرایی رادارندمثل چگونگی درمان بیماریها

13-  جایگاه ارزشهاوعقایدرادرجوامعی که علم رامحدودبه دانش تجربی می دانندبررسی کنید:

ازنظرآنهاارزشهاوعقایداجتماعی پدیده های صرفا تاریخی هستندکه درفرهنگ آرمانی یاواقعی جوامع انسانی پدید می آیندومافقط می توانیم بودن یانبودن این ارزشهاوپیامدهای اجتماعی وتاریخی آنهارابشناسیم وبرای داوری درباره ی درست وغلظ بودن یاحق وباطل بودن آنهاراهی نداریم.

 

14- عقایدوارزشهای فرهنگ راباابزار............................می توان شناخت.

عقل ووحی

15- اگرعلوم اجتماعی علم رامحدودبه معنای تجربی آن کننددچارچه محدودیت هایی می شوند؟

نمی توا ننددرباره ی حق یاباطل بودن فرهنگ های مختلف داوری کنند.

16- به نظرشماآرمانی یاواقعی بودن یک عقیده –ارزش-هنجاروکنش اجتماعی براساس چه چیزی تعیین می شود؟

براساس نوع نگاه ورفتارجوامع مختلف

17- چرافرهنگ های آرمانی وواقعی جوامع ونظام های مختلف بایکدیگرفرق دارند؟

زیرا نوع نگاه ورفتار جوامع مختلف متفاوت است.

18- کدام دسته ازعقایدوارزشهاحتی باموافقت ومخالفت آدمیان تغییر نمی یابد؟

عدالت وایجادشرایط مناسب برای رشدوتعالی همه ی انسان ها-آزادی انسان هاازهمه ی بندهاوموانع راه سعادت آنها-توحید وربوبیت خداوندسبحان نسبت به همه ی مخلوقات

19- چگونه ممکن است حقیقت به حوزه ی فرهنگ واقعی جوامع راه یابد؟بررسی کنید:

جوامع مختلف باایمان به عقایدوارزشهای حقیقی-حقیقت رابه عرصه ی فرهنگ آرمانی خودوارد می کنندواگرهنجارها-کنش هاواعمال خودرانیزبراساس همان عقایدوارزش ها-سازمان دهند-حقیقت به حوزه ی فرهنگ واقعی نیزراه پیدا می کند.

 

20- به نظر شماآیاممکن است جوامع ازفرهنگ حق جداشده وبه طرف باطل بروند؟     

 اگرجوامع به حقیقت ایمان نیاورندوبراساس آن عمل نکنندیااگرایمان خودرابه حقیقت وکنشهایی که براساس آن سازمان داده اند تغییردهندفرهنگ حق راازدست داده وبه سوی باطل گام برمی دارند.                                         

21- فارابی جامعه ای راکه ازفرهنگ حق برخوردارباشد......................می داند.

مدینه ی فاضله   

سوالات درس پنجم

1- پیامبران علاوه بر ابعاد الهی، فردی و اجتماعی هویت انسان‌ها دربارة ...................... از هویت حقیقی خود سخن گفته‌اند.

غفلت و فراموشی انسان‌ها                                                                         

2- به ویژگی‌های هویتی که انسان‌ها در پیرایش و تداوم آن‌ها تأثیر داشته باشیند هویت‌های      اکتسابی     می‌گویند.

 

3- هویت را معنی کنید، در پاسخ به کدام پرسش مطرح می‌شود؟

در معنای اولیه و عام آن پاسخی است که به پرسش کیستی داده می‌شود.

4- چند مورد از مفاهیم و عباراتی را که برای معرفی خود به دیگران استفاده می‌کنیم، بنویسید.

نام و نام خانوادگی، تاریخ و محل تولد، تحصیلات، شغل،زرنگ، راستگو، خون‌گرم، مؤمن، بی‌نظم، فهمیده و ...

5- نمودار ویژگی‌های هویتی را برای افراد مختلف ترسیم نمایید.

ویژگی‌های فردی ¬ مثل خوش خلق بودن

  ویژگی‌های اجتماعی ¬ مثل متعلق به گروه کلاس درس و دانش‌آموز بودن

  ویژگی‌های جسمانی ¬ مثل قد، وزن

  ویژگی‌های غیر جسمانی ¬ مثل جسور بودن، راستگو بودن

  ویژگی‌های اکتسابی فرد در بدست آوردن آن سهم و فعالیت دارد. مثل شغل

   ویژگی‌های انتسابی            متغیر ¬ مثل بالا بردن عزت خانوادگی بواسطه تحصیل و شغل

                                      ثابت ¬ مثل تعلق به قوم خاص و یا جنسیت (زن ـ مرد)

6- منظور از هویت آگاهانه را توضیح دهید و مثال آورید.

یعنی ما آن را می‌شناسیم یا آن که دیگران به آن پی می‌برند و برای ما بازگو می‌کنند مثل خوش‌اخلاق، راستگو، امانت‌دار، بلندقد

 

 

7- دیدگاه جامعه‌شناسان را دربارة غفلت و فراموشی انسان‌ها از هویت واقعی خود به طور اختصار بررسی نمایید.

بحث با از خودبیگانگی مطرح می‌شود که افراد جامعه باورها و ارزش‌های جامعه خود را فراموش کرده و باورها و ارزش‌های بیگانگان را پذیرفته باشد و برای جبران آن افرادی مثل دکتر علی شریعتی بازگشت به خویشتن و پالایش فرهنگی را مطرح نموده‌اند.

                                                               سوالات درس ششم

1-انواع هویت فردی را با مثال توضیح دهید.

هویت فردی جسمانی که شامل مواردی از قبیل وزن ، قد ، گروه خونی ، سال تولد ، رنگ چشم ، رنگ مو ، تیپ و هیکل زنگ بدن ، نوع مو می شود.

هویت فردی غیرجسمانی که شامل صفات اخلاقی و روانی به طور کلی نفس آدمی است مانند : پشت کار ، دل گرمی ، اخلاص ، ایمان ، شاکر بودن ، تقوی ، بی دینی ، مهربانی ، ترش رویی و عبوس ، خیالاتی ، عصبی ، افسرده ، مجنون ، عاب ، پرهیزکار ، سخاوتمند.

2-منظور از هویت اجتماعی چیست؟با ذکر مثال توضیح دهید.

شناخت و هویتی که با حضور دیگران شکل می گیرد و جامعه و قواعد آن را تعریف می کند.صفاتی که ریشه در جامعه و فرهنگ دارد و در جهان اجتماعی شکل می گیرد.مثلاٌ پدرخانواده ، پسر ارشد خانواده ، دختر کوچک خانواده ، مادربزرگ ، زن عمو ، دایی ، عمه

3-چند نقش خانوادگی خود را نام برده و برای هریک وظیفه ای (تکالیف) و حقوقی بنویسید.

فرزند ، دختر خانواده ، پسر خانواده ، برادر ، خواهر تکالیف : کمک به والدین ، کمک به خواهر و برادران ، احترام به گذاشتن اطاعت کردن ، همدلی با اعضای خانواده ، حقوق نقش :تامین هزینه های زندگی توسط والدین ، تربیت صحیح ، نام نیکو داشتن ، مورد مشورت قرار گرفتن.

4-منظور از جهان های سه گانه چیست؟

جهان طبیعی (طبیعت و بدن انسان) جهان اجتماعی ، جهان نفسانی (روان انسان)

5-آیا بخش های فردی و اجتماعی هویت با یکدیگر ارتباط دارند و بر هم اثر می گذارند؟

بله هر یک از این دو بر یکدیگر اثر می گذارند.جامعه در برابر ویژگی های فردی ما واکنش نشان می دهدو آن را تایید یا رد می کند.هویت فردی افراد هم در جامعه در روابط اجتماعی مردم تاثیرگذار است.

6-بین ویژگی های جسمانی افراد و خصوصیات روانی افراد چه رابطه ای وجود دارد؟در این رابطه مثال بزنید.

بین ویژگی های جسمانی و ویژگی های روانی رابطه ی متقابل وجود دارد و هر یک بر دیگران اثر می گذارد.بسیاری از بیماری های جسمانی سلامت روانی انسنان را به خطر می اندازد مثلاٌ زیادی غده ی تیروئید موجب عصبانی شدن انسان و کم کاری غه تیروئید موجب تنبلی فرد می شود و یا اضطراب ها ریشه در عوامل جسمانی دارند. همچنین با تقویت روحیه ی روانی می توان برخی بیماری ها را کاهش داد.

7-با اشاره به حدیثی از حضرت امام صادق -علیه السلام- درباره ی ارتباط قوای روحی با قوای جسمانی توضیح دهید.

بدن نسبت به آنچه که نیت و عزم آدمی برآن قوی شده باشد احساس ضعف نمی کند.مثلاٌ حضرت علی -علیه السلام- با قوای -روحی خود در قلعه ی خیبر را جدا می سازد.

 

8-تاثیر متقابل جهان اجتماعی و طبیعت (بدن انسان) را با ذکر  مثال توضیح دهید.

محیط طبیعی و جغرافیایی بر مناسبات و روابط اجتکاعی اثر می گذارد.شزایط طبیعی و خصوصیات بدنی انسان فرهنگ های مختلفی را شکل می دهد مثلاٌ آب و هوای مرطوب و گرم جنوب کشور در هنر موسیقی ، شیوه ی زندگی ، معماری ، شیوه ی غذا پختن و فعالیت های اقتصادی مردم اثر گذاشته است.

فعالیت ها و کنش های اجتماعی انسان ها هم موجب بهبود محیط زیست یا نابودی آن می شود مثلاٌ با فعالیت های کارخانه آب و هوا آلوده می شود.

9-دانشمندانی را نام ببرید که به تاثیرات جغرافیا و طبیعت بر زندگی اجتماعی انسان پرداخته اند.

اخوان الصفا درقرن چهارم هجری - منتسکیو اندیشمند فرانسوی-ابن خلدون تونسی

 

10-تاثیر متقابل جهان اجتماعی و ویژگی های انسانی و روانی افراد جامعه را تحلیل کنید.

این دو با یکدیگر تعامل و تاثیر متقابل دارند. خصوصیات روحی روانی افراد مسیر زندگی اجتماعی و تحولات فرهنگی تاریخی انسان را دگرگون می سازد مثل انسان های باتقوایی که جهان را تغییر می دهند یا انسان های با شقاوتی که جهانی را نابود می کنند.جهان اجتماعی هم در خصوصیات روحی افراد اثر می گذارد و امکان رشد برخی فضایل یا رذائل را از بین می برد یا افزایش می دهد.

11-آیا هر نوع هویت اجتماعی با هر نوع هویت فردی سازگار است؟

خیر هر جهان اجتماعی براساس عقاید و آرمان ها و ارزش های خود هماهنگ باشد سازگار است.

12-هر جهان اجتماعی بر چه اساسی شکل می گیرد؟و چگونه سازمان می یابد؟

هر جهان اجتماعی براساس عقاید ، آرمان ها و ارزش های کلان خود شکل می گیرد و براساس آن ها قواعد ، هنجارها نهادها و سازمان های جامعه سازمان می یابد.

13-هویت اجتماعی هر فرد چگونه شکل می گیرد؟

هویت اجتماعی هر فرد براساس عقاید و ارزش های جهان اجتماعی که در آن زندگی می کند شکل می گیرد.

14-در جامعه ی قبیله ای هویت جمعی افراد بر چه مبنایی مشخص می شود؟

بر مبنای جایگاه قبیله ی آن ها

15-در جامعه ی سرمایه داری هویت اشخاص بر چه مبنایی شناخته می شود؟

بر مبنای ثروت و توان اقتصادی آن ها

16-در جامعه ی دینی هویت جمعی افراد بر چه مبنایی قرار دارد؟

بر مدار ارزش هایی است که آن دین مقدم می شمارد.مثلاٌ اسلام در فرهنگ آرمانی خود هویت افراد را با علم ريال تقوی ، و عدالت ارزیلبی می کند.

 

17-نگاه جهان متجدد به طبیعت را با نگاه جهان معنوی مقایسه کنید.

جهان متجدد به طبیعت به عنوان یک ماده ی بی جان برای تصرف و خدمت گرفتن نگاه می شود و به دنبال بهره وری بیشتر از طبیعت است در جهان معنوی اسلام طبیعت موجودی زنده نشانه ی خداست و انسان به عنوان خلیفه ی خدا بر اساس اراده خدا تصرف در طبیعت دارد و حق ندارد مخالف اراده ی الهی در طبیعت و جسم خود تصرف کند.

18-جهان اجتماعی چگونه زمینه ی پیدایش و رشد هویت را فراهم می سازد؟با مثال توضیح دهید.

هر جهان اجتماعی با وی اخلاقی و روانی خاص سازگار است و زمینه ی پیدایش و رشد همان هویت را فراهم می اورد و امکان پیدایش و رشد انواع دیگر ویژگی ها و هویت را از بین می برد.مثلاٌ جهان غرب با هویت اخلاقی و الهی انسان ها سازگار نیست و آن را رشد نمی دهد.

19-جهان اجتماعی غرب چه نوع هویت اخلاقی و روانی را رشد می دهد؟

جهان غرب با رویکرد این جهانی خود با آن دسته از اوصاف (هویت) اخلاقی سازگار است که در ارتباط با آرمان ها و ارزش های دنیوی آن شکل می گیرند و با هویت روانی و اخلاقی معنوی سازگار است.

20-جهان اجتماعی و دنیوی با چه نوع هویتی سازگار است و آن را رشد می دهد و با کدام هویت ناسازگار است؟

با هویت هایی که با آرمان ها و ارزش های دنیوی سازگار باش و هویت جمعی دنیوی را شکل می دهد (جهان مدرن) و با هویت الهی و اخلاقی معنوی انسان ها ناسازگار است.

21-اخلاق پهلوانی را با اخلاق قهرمانی در ورزش جهان مقایسه کنید.

ایثار-گذشت -مروت -تواضع-جوانمردی-انسانیت= اخلاق پهلوانی جهان اسلام

دلالی - دوپینگ - سود - معروف شدن - شهرت و فخرفروشی = اخلاق قهرمانی جهان جدید.

  22-اخلاق قهرمانی و اخلاق قهرمانی با کدام ارزش های اجتماعی تناسب دارند؟

اخلاق پهلوانی با ارزش های جهان معنوی سازگار است که باورهای معنوی در آن اولویت دارند و باورهای جسمانی در رده ی دوم هستند و وسیله ای برای ارزش های متعالی دینی اند. اخلاق قهرمانی با ارزش های جهان دنیوی سازگارند که در ان باورهای جسمانی مهم اند و هدف هستند نه وسیله.

                                                                                             سوالات درس هفتم

1- تشویق و تنبیه به چند صورت اعمال می شود؟

رسمی-غیررسمی

2- هر جامعه برای تداوم جامعه پذیری و برای پیشگیری و کنترل کجروی های اجتماعی از چه روش هایی استفاده می کند، نام ببرید؟

1- تبلیغ و اقناع 2- تشویق و پاداش 3- تنبیه و مجازات

3- جهان اجتماعی چه اموری را برای حیات خود، باید آموزش دهد؟

اعتقادات ،ارزشها وهنجارها

4-مفهوم کنترل اجتماعی را بنویسید؟

به مجموعه فعالیت هایی که برای پذیرش فرهنگ و انطباق دادن افراد با انتظارات جامعه انجام می شود.

5- کجروی اجتماعی را تعریف کنید؟

به رفتارهایی که بر خلاف عقاید ، ارزشها و قواعد و هنجارهای جامعه هستند.

6- منظور از جامعه پذیری چیست؟

به فرایندی که هرفرد برای مشارکت در زندگی اجتماعی دنبال می کند و مسیری برای تکوین و شکل گیری هویت اجتماعی افراد طی می شود.

7- چه نوع جامعه و فرهنگی در معرض آسیب ها و نا هنجاری های بیشتری قراردارد و دوام و بقای آن تهدید می گردد؟

جامعه و فرهنگی که روشهای مناسبی برای تبلیغ،تشویق و تنبیه نداشته باشد.

 

8- منظور از اینکه جهان اجتماعی به هنگام تولد هر فرد، بخشی از هویت اجتماعی او را تعیین می کند، چیست؟

یعنی آن فرد را به عنوان یکی از اعضای خود به رسمیت می شناسد و برای او شناسنامه ای متناسب با موقعیتی که در آن قرار گرفته است،در نظرمی گیرد و فردبه تدریج با هویتی که جامعه برای او در نظر گرفته است آشنا می سازد.

9- هر یک از موارد زیر را در صورت رسمی و غیر رسمی از اشکال تشویق و تنبیه دسته بندی کنید؟

خانواده( غیررسمی)  دادگاه( رسمی)  پلیس( رسمی)  همسالان(غیررسمی)  عموم افراد جامعه(غیررسمی)  ادارات(رسمی)

10- بنظر شما کدامیک از روشهای تداوم جامعه پذیری بهتر است و چرا؟

تبلیغ و اقناع،زیرا روشی است که به واسطه آن فرهنگ در افراد درونی می شود و هم فرد با میل خود ارزشها را انجام می دهد و هم عمیق تراست وهزینه آن برای جامعه هم کمتر است. (یا هر مورد دیگر)

11- دو روش تداوم جامعه پذیری در تشویق و تنبیه را با هم مقایسه کنید؟

الف)تشویق در پاداش: جامعه افرادی که مطابق ارزشها عمل کننداستفاده می کند- در وجه دوم تداوم جامعه پذیری قرار دارد.

ب)تنبیه و مجازات:جامعه کسانی را که به انحراف اجتماعی دچار شده باشند استفده می کند- در درجه سوم تداوم جامعه پذیری قرار دارد.

12- چه فرهنگ هایی از قدرت اقناعی بیشتری برخوردارند؟

فرهنگ هایی که زمینه منطقی و عقلانی بیشتری دارند و با فطرت آدمیان سازگارترند.

13- دو شکل رسمی و غیر رسمی تشویق و تنبیه را باهم مقایسه کنید؟

الف)شکل غیررسمی-درخانواده،بین همسالان یا عموم افراد جامعه صورت می گیرد-آثارش عمیق تر ب)شکل رسمی-سازمان ها و موسسات اجتماعی مثل ادارات،پلیس و دادگاه و زندان صورت می گیرد-عمیق تر نیست.

14- قدرت اقناع چه ارتباطی با فرهنگ یک جامعه دارد؟

هرچه قدرت اقناع یک فرهنگ بیشتر باشد افراد رفتارهای متناسب با آن فرهنگ رابهتر انجام می دهند و آن جامعه از نظر فرهنگی موفق تر است.

15- آیا امر به معروف ونهی از منکر دارای مراتب و روشهای یکسانی است؟

خیر-مراتب و روشهای مختلفی دارد که برخی از روش های آن تبلیغی و برخی تشویقی یا تنبیهی است.

16- مسولیت امر به معروف و نهی از منکر به عهده چه کسانی می باشد؟

برخی از آن به عهدی همه ی افراد جامعه و برخی از آن به عهده ی سازمان های رسمی و حکومتی

17- آیا همیشه همه افراد به عقاید و ارزشها وآرمانها عمل می کنند در صورت عمل نکردن به چه عنوانی معروف هستند؟

خیر-افراد کجرو و منحرف

سوالات درس هشتم

1- در بدو تولد انسان دارای چه نوع هویتی است ؟و به چه شکل آن را می پذیرد؟

انسانها در بدو تولد ، دارای هویت اکتسابی هستند ، که اغلب آن را به صورت انفعالی از محیط خانواده یا غیر آن ، می پذیرند.

2- هویت اکتسابی اجتماعی افراد چگونه شکل می گیرد؟

انسانها در بدو تولد ، دارای هویت اکتسابی هستند ، که اغلب آن را به صورت انفعالی از محیط خانواده یا غیر آن ، می پذیرند ،آنها پس از مدتی به گونه ای  فعال با محیط اجتماعی خود برخورد می کنند و با برخورد های فعال هویت اکتسابی اجتماعی خود را بدست می آورند.

3- تحرک اجتماعی چیست ؟

جابجایی افراد از یک موقعیت اجتماعی به موقعیت اجتماعی دیگر را تحرک اجتماعی می گویند.

4-  تحرک اجتماعی به چند دسته تقسیم می شود؟

تحرک اجتماعی به صورت درون نسلی و میان نسلی و به شکل های صعودی ، نزولی و افقی می باشد.

5- مشخص کنید هریک از موارد زیر از چه نوع تحرک اجتماعی می باشند؟

* تغییر شغل وکالت به مهندسی   ( افقی )

* تغییرشغل از کارمندی به ریاست ( صعودی )

* تغییر شغل از کارفرما به کارگر ( نزولی )

6- مشخص کنید هرکدام از موارد زیر از تحرکات اجتماعی درون نسلی یا میان نسلی هستند؟

* معلمی که استاد دانشگاه شود.  ( درون نسلی )      

 * فوتبالیستی که پدرش نجار بوده است.  ( میان نسلی ) 

  * نماینده ی شهری که وزیر می شود.  ( درون نسلی )

 

 

 7- فرصت های اجتماعی در یک جامعه سکولار و جامعه معنوی را با هم مقایسه کنید؟

در یک جامعه سکولار هویت های دینی و معنوی افراد نمی تواند در جامعه بروز و ظهور اجتماعی داشته باشد ، دراین جهان فعالیت هایی که هویت دینی افراد را آشکار کند منع می شود . در جوامع سکولار و دنیوی امکان رای دادن به قوانین معنوی والهی وجود ندارد. در یک جامعه دینی نیز هویت هایی که ابعاد متعالی و الهی و انسان را نفی می کنند به رسمیت شناخته نمی شود.

8-  فرصت های اجتماعی در جامعه نژادی چگونه فراهم می شود؟

جامعه ای که بر اساس ارزشهای نژادی شکل می گیرد، صرفا برای یک نژاد خاص امکان تحرک اجتماعی صعودی فراهم می آورد.

9- فرصت های اجتماعی در یک جامعه اقتصادی چگونه است؟

جامعه ای که مناسبات و روابط آن بر مدار ارزشهای اقتصادی شکل می گیرد، تحرّکات اجتماعی صعودی را تنها برای کسانی ممکن می سازد که منابع ثروت را دراختیار دارند.

10- فرصت های اجتماعی در یک جامعه دینی چگونه است؟

در یک جهان دینی و معنوی نیز هویت هایی که ابعاد متعالی و الهی انسان را نفی کنند، به رسمیت شناخته نمی شوند.

11- تغییرات هویتی چه موقع مورد تشویق و تائید جامعه قرار می گیرند؟

تا هنگامی که هویت جمعی افراد در چارچوب عقاید و ارزش های  کلان جامعه شکل گیرد ، تغییرات هویتی در درون یک جهان اجتماعی واحد رقم می خورد ، این تغییرات نه تنها در تعارض  با هویت فرهنگی جامعه قرار نمی گیرند بلکه می تواند مستلزم گسترش و توسعه فرهنگ اجتماعی باشد و به همین دلیل این گونه تغییرات  می تواند مورد تشویق و تایید جامعه نیز قرار گیرند.

12- تعارض فرهنگی چگونه ایجاد می شود؟

اگر تغییرات هویتی مطابق عقاید و ارزش های جامعه نباشند و فراتر از فرصت هایی باشدکه در یک جهان اجتماعی وجود دارد تعارض شکل می گیرد.

13- علل تعارضات فرهنگی چیست؟

تعارضات می تواند علل مختلفی داشته باشند ، برخی از علل آن ، درونی است و به نوآوری ها و فعالیت های افرادی که در درون فرهنگ اجتماعی حضور دارند باز می گردد و برخی از علل بیرونی است و در اثر تاثیر پذیری از فرهنگ های دیگر به وجود می آید.

 

سوالات درس نهم

1-هویت فرهنگی بر چه مداری شکل می گیرد؟

بر مدار عقاید و ارزشهای اجتماعی

2-هویت فرهنگی چگونه شکل می گیرد؟

هر گاه نوعی از عقاید و ارزشها از سوی افراد جامعه پذیرفته و به رسمیت شناخته شود،هویت فرهنگی بر مدار آن عقاید و ارزشها پدید می آید.

3-هویت اجتماعی افراد چگونه شکل می گیرد؟

در پرتو هویت فرهنگی جامعه

4-هویت های اجتماعی متفاوت چگونه بوجود می آیدو در برابر چه چیزهایی مقاومت می کند؟

هویت فرهنگی به اقتضای بخش های اجتماعی فرصت شکل گیری هویت های اجتماعی متفاوتی را پدید می آورد و در برابر انواع هویت های اجتماعی که با عقاید و ارزشهای آن  ناسازگار باشند مقاومت می کند.

5-هویت فرهنگی تا چه زمانی دوام می یابد و چه زمانی نابود می شود؟

هویت فرهنگی تا زمانی که عقاید و ارزشهای مربوط به آن مورد پذیرش افراد جامعه و برای آنها مهم باشد دوام می آورد و هر گاه عقاید و ارزشها اهمیت و اعتبار خود را از دست بدهند زایل  و نابود می شود.

6-تزلزل فرهنگی چیست و چه رابطه ای با بحران هویت دارد؟

تزلزل فرهنگی هنگامی رخ می دهد که مبادی هویت ساز فرهنگ،یعنی عقاید،ارزشها و آرمانها،ثبات و اسقرار خود را در متن فرهنگ از دست بدهد.

در این زمان جامعه توان حفظ و دفاع  از عقاید و ارزشهای اجتماعی خود را ندارد و بحران هویت بوجود می آید.

7-تغییرات فرهنگی و تمدنی به چند دسته تقسیم می شود؟

مثبت –منفی

8-تحولات فرهنگی مثبت و منفی را مقایسه کنید.

اگر فرهنگی که گرفتار تزلزل ،بحران و تحول می شود،اولا"فرهنگی باطل باشد ثانیا" جهت تغییرات نیز به سوی فرهنگ  حق باشد ،تحولات فرهنگی مثبت است و اگر فرهنگی که رسمیت و اعتبار اجتماعی خود را از دست می دهد ،فرهنگ حق باشد یا آن که جهت تحولاتی که در فرهنگ واقع می شود به سوی فرهنگ حق نباشد تحول مثبت نیست.

9-یک نمونه تحول فرهنگی مثبت و یک نمونه تحول فرهنگی منفی مثال بزنید.

تحول جامعه جاهلی به جامعه نبوی تحول فرهنگی مثبت و تحول جامعه نبوی به جامعه اموی تحول فرهنگی منفی است.

10-علل و عوامل بوجود آورنده ی بحرانهای فرهنگی به چند  دسته تقسیم می شود؟توضیح دهید و مثال بزنید.

به دو بخش درونی و بیرونی.علل درونی یا به کاستی ها و بن بست ها یی که در هویت خود فرهنگ وجود دارد باز می گردد و یا به ابداعات  و نو آوری های مثبت و منفی افرادی که در درون آن فرهنگ و تمدن قرار دارند مربوط می شوند.علل بیرونی به مواجهات و ارتباطات بین فرهنگ باز می گردد.

11-مرک طبیعی فرهنگ چه زمانی بوجود می آید؟

مرگ طبیعی فرهنگ هنگامی رخ می دهد که آن فرهنگ به سبب به کار گیری تمامی ظرفیت های خود،با هویت جسمانی و معنوی فرد اصطکاک پیدا کند و از پاسخ به نیازهای طبیعی و جسمانی یا فطری و معنوی انها باز ماند.

12-به نظر شما چرا بعضی از افراد دچار آسیب هایی مانند یاس ،نا امیدی و خود کشی می شوند؟

زیرا فرهنگی که متناسب با نیازهای معنوی ،روحی افراد عمل نکند و پرسش های وجودی آدمیان را درباره ی معنای زندگی و مرگ پاسخ ندهد و در مسیر غفلت از این پرسش ها روزگار بگذارند یا با شکاکیت و پوچ انگاری مواجه شود نشاط زندگی خود را از دست می دهد و با انواع آسیب ها مانند یاس ،ناامیدی و خود کشی رو یاروی می شود.

13-چه زمانی فرهنگ با بحرانهای زیست محیطی،اقتصادی و معیشتی به بن بست می رسد؟

زمانی که  فرهنگ نتواند نیازهای جسمانی و طبیعی آدمیان را سازمان دهد .

14-کاستی و خلا معنوی اندیشوران را به چه چیزی فرا می خواند؟

به باز اندیشی در با ره ی بنیانهای عقیدتی و ارزشی فرهنگ  فرا می خواند و آنها را برای عبور از مرزهای هویت فرهنگی جامعه تشویق می کند.

سوالات درس دهم

1- ارتباطات بين فرهنگي به چند طريق صورت مي پذيرد؟

به دو طريق. 1-در محدوده هنجارها و شيوه هاي زندگي يك فرهنگ.2-در سطح عقايد، ارزش ها و آرمان هاي اجتماعي.

2- اگر عقايد، ارزشها و آرمان هاي اجتماعي يك فرهنگ، در طي ارتباطات بين فرهنگي ثابت بماند، چه اتفاقي براي آن فرهنگ مي افتد؟

اگر در ارتباطات بين فرهنگي، عقايد، ارزش ها و آرمان هاي اجتماعي يك فرهنگ ثابت بماند، آن فرهنگ مي تواند در محدوده هنجارها عناصري از فرهنگ هاي ديگر را اخذ كند و در صورت لزوم تغييرات و تصرفات لازم را نيز در آنها پديد آورد.

3- چه زمان در جامعه اي خود باختگي فرهنگي رخ مي دهد؟

اگر افراد يك جامعه مبهوت و مقهور جامعه ديگر شوند و در نتيجه آن، حالت فعال و خلاق خود را در گزينش عناصر فرهنگي ديگر از دست بدهند، در آن جامعه خود باختگي فرهنگي رخ مي دهد.

4- جامعه اي كه دچار خود باختگي فرهنگي شده است چه ويژگي هايي دارد؟

جامعه اي كه در طول تاريخ به خود باختگي فرهنگي گرفتار مي شود، عناصر فرهنگ ديگر را در سطوح مختلف، بدون تحقيق و گزينش و به گونه اي تقليدي فرا مي گيرد و به اين دليل كه ارتباطش را با فرهنگ و تاريخ خود از دست مي دهد و به روش تقليدي عمل مي كند، نه امكان تداوم و بسط فرهنگ  گذشته خود را دارد و نه توان عبور و گذر از آن را، و نه مي تواند به فرهنگ ديگري كه مبهوت آن شده است، ملحق شود.

5- غرب زدگي چيست؟

بسياري از جوامع غير غربي در رويارويي با فرهنگ غرب به دليل اين كه مرعوب قدرت اقتصادي و سياسي برتر غرب شدند، به خود باختگي فرهنگي دچار شدند. خود باختگي جوامع غير غربي در برابر فرهنگ غرب را، غرب زدگي مي نامند.

6-    انواع از خود بيگانگي فرهنگي را توضيح دهيد؟

معناي اول از خود بيگانگي فرهنگي اين است كه يك جامعه، فرهنگ تاريخي خود را فراموش كند، جوامع خود باخته اي كه در مواجهه با فرهنگ ديگر هويت خود را از ياد مي برند به اين معناي از خود بيگانگي گرفتار مي شوند.

معناي دوم از خود بيگانگي اين است كه، عقايد و انديشه هاي يك جامعه مانع آشنايي درست افراد جامعه با انسان و جهان مي گردند.

7- فرهنگ هايي كه براساس فطرت انسان شكل نگرفته اند، چه تأثيري بر انسان ها دارند؟

فطرت هايي كه بر اساس فطرت انساني شكل نگرفته اند و از عقايد و ارزش هاي درستي برخوردار نيستند، نمي گذارند كه انسان ها به تفسير و شناختي صحيح از عالم و آدم نايل شوند.

8- يك فرهنگ چه موقع به داد و ستد و تعامل فرهنگي مي پردازد؟

زماني كه افراد متعلق به آن فرهنگ، به گونه اي فعال بر اساس نيازها و مسائل درون فرهنگي با فرهنگ ديگر رويارو مي شوند.

 

 

سوالات درس یازدهم

1-    هويت ايراني قبل از ظهور اسلام چگونه بوده است؟

هويتي ديني و آميخته با اساطير، اقوام ايراني با آن كه هويت هاي اجتماعي متفاوتي داشته اند و عقايد و ارزش‌هاي آيين زرتشت كه با آموزه هاي اساطيري در آميخته بود، هويت واحدي پيداكردند.

2- اسلام چه تأثيري در هويت ايراني گذاشت؟

ايرانيان با پذيرش اسلام به تفسيري توحيدي از هويت خود دست يافتند. ارزش هاي توحيدي اسلام، ايران را به جهان اسلام ملحق ساخت و هويت ايراني به صورت هويت اجتماعي بخشي از جهان اسلام درآمد، زبان فارسي به عنوان زبان فرهنگي دوم جهان اسلام در مناطق مختلف گسترش يافت.

3-    واكنش فرهنگ اسلامي در مقابل جنگ هاي صليبي و حمله مغول چگونه بود؟

فرهنگ اسلامي در جنگ هاي صليبي به دفع مهاجمان پرداخت و در حمله مغول، مهاجمان را درون خود جذب و هضم كرد درون خود جذب و

هضم كرد

4-    جهان غرب چه تأثيري در هويت فرهنگ ايراني داشته است؟

جهان غرب در نخستين رويارويي، ذهنيت مسلمانان را به خود باختگي فرهنگي دچار ساخت كه باعث شد تصويري كه تاريخ نگاران غربي از هويت اسلامي القا مي كردند، در بين جوامع اسلامي و ايراني رواج پيدا كند كه اين هويت توحيدي و حتي اساطيري نبود بلكه هويتي بود سكولار و دنيوي، اين هويت در قالب عناوين قوم گرايانه و ناسيوناليستي امت اسلامي را به اقوام مختلف فارس،ترك و عرب تقسيم مي كرد.

5-    واكنش متفكران ايراني در مقابل رويكرد تقليدي به فرهنگ غرب چه بود؟

متفكران ايراني از دهه30 به بعد آثاري در نقد اين رويكرد و هويت هاي كاذبي كه از اين طريق ساخته مي شد، پديد آوردند مانند غرب زدگي، بازگشت به خويشتن و...

6-    انقلاب اسلامي چه تأثيراتي را در هويت ايراني پديد آورد؟

انقلاب اسلامي موجب بازگشت فرهنگ ايراني به خويشتن الهي و توحيدي خود گرديد و بازگشت هويت اسلامي به رهبري امام خميني با استفاده از آموزه هاي قرآن و اهل بيت، مطرح شدن ايران به عنوان قلب تپنده بيداري اسلامي از ديگر تأثيرات انقلاب اسلامي بود.

7-    انقلاب اسلامي چه تأثيري در احياي هويت جهان اسلام داشته است؟

انقلاب اسلامي موجب گرديد اسلام به عنوان يك قطب فرهنگي جديد در جهان ظاهر شود و افق هاي جديدي بر روي انديشمندان غربي باز شود تا آنها كه سكولاريزم دنيوي شدن را به عنوان سرنوشت حتمي بشريت مي دانستند به بازبيني نظرات پيشين خود بپردازند.

سوالات درس دوازدهم

1-انواع قدرت در انسان را نام ببريد ؟

1-) قدرت فردي وقدرت اجتماعي        

2- تبعيت اراده يك انسان از انسان ديگر به چند صورت مي تواند باشد ؟نام ببريد ؟

به دو صورت  الف-تبعيت با كراهت          ب-تبعيت با رضايت

3    - تنها راهي كه باعث مي شود افراد فعاليت ارادي خود را مطابق اراده و ميل ما انجام دهند و قدرت اجتماعي به وجود آيد چيست؟

 جلب تبعيت اوست

 

 

4- مفا هيم زير را تعريف كنيد .

اقتدار : قدرتي كه با مقبوليت همراه باشد و به صورت رسمي پذير فته شده باشد اقتدار ناميده مي شود

مشروعيت قدرت : به اين معناست كه قدرت براساس شريعت و موافق با حكم خداوند اعمال شود .

مقبوليت قدرت : درجايي است كه قدرت بدون اكراه وبلكه با رضايت فردي باشد كه قدرت را مي پذيرد .                                         

5- درچه صورت مي گوئيم يك موجود داراي قدرت است ؟

هرگاه موجودي بتواند كاري را با آگاهي و اراده خود انجام دهد ، داراي قدرت است .            

6- چرا انسان كنشگري قدرتمند محسوب مي شود ؟

به دليل اين كه كارهاي خود را با علم و اراده انجام مي دهد .

 

7- قدرت فردي انسان به چه صورت است با مثال بيان كنيد ؟

قدرت فردي انسان محدود است به گونه اي كه نمي تواند نيازهاي خود را به تنهايي انجام دهد و براي تاُ مين  غذا ، پوشاك و نياز هاي اوليه زندگي خود به كمك ديگران احتياج دارد .مثلاً كودك تا مدتها ، باكمك ديگران به زندگي خود ادامه مي دهد و حتي هنگامي كه مي تواند با اراده خود فعاليت هاي انجام دهد بي نياز از كمك ديگران نيست .

8- قدرت اجتماعي چگونه پديد مي آيد ؟

قدرت اجتماعي هنگامي پيدا مي شود كه انسان براي رسيدن به اهداف خود بتواند بر اراده ديگران تاٌثير بگذارد و اراده وكار ارادي آنان را به خدمت بگيرد .

9- چه كساني از قدرت اجتماعي بيشتري بر خوردارند؟

كساني كه در زندگي توان تاٌثير گذاري بيشتري بر اراده ديگران دارند از قدرت اجتماعي بيشتري بر خوردارند.

10- منظور از تبعيت با كراهت چيست وآنرا باتبعيت با رضايت مقايسه كنيد ؟

كراهت وقتي است كه تبعيت ناشي از تهديد باشد . كسي كه با كراهت به خواسته ديگري عمل مي كند اگر چه كاري را كه ديگري از او مي خواهد با اراده خود انجام مي دهد اما او اين كار را به دليل قدرتي كه طرف مقابل براي تنبيه دارد يعني براي گريز از تنبيه انجام مي دهد اما در تبعيت با رضايت ،رضايت  وقتي است كه شخصي با ميل دروني مطابق اراده ديگري عمل كند .قدرتي كه بدون استفاده از زور و با رضايت طرف مقابل به دست مي آيد داراي مقبوليت است .

11- تفاوت دو وازه مشروعيت و مقبوليت قدرت چيست ؟

مقبوليت در جايي است كه قدرت بدون اكراه وبلكه با رضايت فردي باشد كه قدرت را مي پذيرد اما مشروعيت قدرت به اين معناست كه قدرت براساس شريعت و موافق با حكم خداوند اعمال مي شود .

 

12- مدار مقبوليت چيست ؟

مدار مقبوليت خواست و اراده كساني است كه قدرت  بر آنها اعمال مي شود

13- درچه صورتي يك قدرت مقبول است ودرچه صورت قدرت مقبوليت ندارد؟

اگر كسي كه قدرت بر او اعمال مي شود از آنچه انجام مي دهد راضي باشد اين قدرت مقبول است و اگر فعاليتش را با اكراه و براي فرار از پيامدهاي ناگواري كه از طرف صاحب قدرت پديد مي آيد انجام دهد قدرت مقبوليت ندارد .

14- درچه صورتي قدرت مشروع و درچه صورت غير مشوع است ؟

اگر قدرت موافق حكم وقانون و اراده تشريعي خداوند اعمال شود مشروع است واگر قدرت موافق قانون خداوند نباشد غير مشروع است .

15- اقتدار غير مشروع چگونه شكل مي گيرد ؟

هنگامي كه قدرت بر خلاف حكم و قانون الهي باشد و تبعيت از قدرت هم از روي رضايت باشد اقتداري غير مشروع شكل      مي گيرد .

16- چه زماني قدرت مشروع فاقد مقبوليت  است يك مثال ذكر كنيد ؟

وقتي كه قدرت براساس حكم وقانون الهي بر فردي اعمال شود كه به اكراه آن را مي پذيرد قدرت مشروع فاقد مقبوليت است مانند مجرمي كه جنايتي را انجام داده و دستگير شده است و حكم بر او اجرا مي شود .

17- درچه حالتي مشروعيت و مقبوليت با يكديگر جمع مي شوند؟

جايي كه قدرت مطابق قانون وحكم الهي باشد و تبعيت از قانون نيز با رضايت وميل همراه باشد اقتدار وقدرتي است كه مقبوليت دارد واز مشروعيت نيز بر خورداراست .

18- قدرتي كه با اكراه طرف مقابل انجام مي شود تا چه زماني مي تواند ادامه داشته باشد؟

چون اين قدرت به دليل زور و تنبيه است پس تا زماني ادامه دارد كه زور و تنبيه هم وجود دارد.

19 - به دو واژه مشروعيت ومقبوليت بيندشيد به نظر شما تفاوت اين دو در چيست ؟ مشروعيت و مقبوليت بر چه مبنايي شكل    مي گيرند؟

مقبوليت :

1-مقبوليت درجاي است كه قدرت بدون اكراه و با رضايت فردي باشد كه قدرت را مي پذيرد

2-مدار مقبوليت ،خواست و اراده كساني است كه قدرت بر آن ها اعمال مي شود .

مشروعيت:

3-      قدرت براساس شريعت و موافق با حكم خداوند اعمال مي شود .

مدار مشروعيت حق و باطل بودن است .

20- به نظر شما آيا درجامعه اي كه فرهنگ عمومي مردم ، فرهنگي ديني باشد ،قدرت نا مشروع مي تواند مقبوليت داشته باشد ؟ دليل خود را بيان كنيد ؟

خير ، چون فرهنگ اغلب مردم براساس شريعت وبه صورت ديني وموافق با حكم خداوند است واين فرهنك در غالب ارزشها و هنجارهاي آن جامعه پذير فته شده است پس قدرت نا مشروع نمي تواند مقبوليت داشته باشد.

سوالات درس سیزدهم

1-سیاست چیست و چه ارتیاطی با قدرت دارد؟

هر گاه قدرت برای رسیدن به هدفی معین سازمان پیدا کند سیاست پدید می آید، زیرا سیاست اعمال قدرت  سازمان یافته،برای هدفی معین است

2-سیاست در معنای عام راباذکر مثالی شرح دهید.

سیاست در معنای عام خود،شامل هر نوع تدبیر وسازمان دادن قدرت است.وقتی گفته می شود نهاد آموزش وپرورش دارای سیاست است،یعنی کنش هایی که در این تهاد انجام می شود،برای رسیدن به اهداف آموزشی خاص ،سازمان یافته است  

3-میان نظام اجتماعی ونظام سیاسی چه ارتباطی وجود دارد؟

هر نظام اجتماعی به تناسب هویت وفرهنگ خود آرمان هاوارزشهای ویژه ای دارد وهیچ نظامی نمی تواند بدون، سیاستی مناسب به ارزشها وآرمان های خود دست یابد.مجموعه ساز وکارهایی که در نظام اجتماعی برای اعمال سیاست های آن وجود دارد، نظام سیاسی راشکل می دهد

 4-حکومت چیست؟

حکومت مجموعه عواملی هستند که سیاستهای مربوط به کل جامعه را پیش می برند.

 

5-حکومت از چه راه هایی سیاست های نظام را اعمال می کند؟

  1-وضع قوانین 2- اجرای قوانین 3- نظارت بر قوانین

6- نظام فرهنگی چه تا ثیری بر نظام سیاسی با دارد؟

نظام فرهنگی عقاید،ارزشها واصول حاکم بر نظام سیاسی راتعیین می کند واگر عملکرد نظام سیاسی در جهت عقاید وارزشهای فرهنگی جامعه باشد،نظام فرهنگی مقبولیت نظام سیاسی رانیز تامین می کند واگر نظام سیاسی به دلایل داخلی ویاتحت تاثیر وفشار سیاست های خارجی از اصول وارزشهای فرهنگی عدول کند نظام فرهنگی زمینه ی مقبولیت آن راکاهش می دهد.

 7-تاثیرات نظام سیاسی بر نظام فرهنگی رابیان کنید.

نظام سیاسی اگر بر ارزشهای فرهنگی جامعه وفادار بماند،با استفاده از مدیریت سیاسی خود،بر بسط وتوسعه ی فرهنگ می افزاید.اگر از ارزشهاوآرمان های فرهنگی دور شود زمینه ی تعارضات ،تزلزل وبحران های فرهنگی وهویتی را پدید می آورد.

8-تاثیرات نظام سیاسی بر نظام اقتصادی رابیان کنید.

الف- براساس ارزش های پذیرفته شده  خود به وضع قوانین ومدیریت اجرایی می پردازد،برای نمونه باوضع قوانین ومقررات مالی از گردش ثروت بین قشر های محدودی از جامعه پیشگیری کندیا رفاه عمومی رادر سقفی معین برای همگان تامین نماید.

ب-اگررویکرد آن در جهت بازار آزادوحاکمیت سرمایه باشدبر شکاف طبقاتی می افزاید وفرصت های مناسب تحرک اجتماعی را از قشرهای مختلف سلب می کند.

9-تاثیرات نظام اقتصادی بر نظام سیاسی را بیان کنید.

نظام اقتصادی می تواند با حمایت های ویژه از حکومت ودولت،قدرت آن را تحکیم می بخشدیا آن که با بحرانهای واقعی یا کاذب زمینه فروپاشی نظام سیاسی را فراهم کند.

10- چند نمونه از اهداف وارزشهایی که نظام های مختلف با آن سنجیده ویا داوری می شوند رانام ببرید.

عدالت،امنیت،استقلال،آزادی،رفاه،عزت،سعادت،فضیلت،حقیقت،سلطه برطبیعت ودیگران،تشکیل امپراطوری وحکومت جهانی

11-نظر مکاتب سکولاریزم درباره ارزش ها واهداف نظام های سیاسی چیست؟

آنان معرفت علمی رابه دانش حسی وتجربی محدود میکنندومعتقدند که اولا هر یک از ارزش های فوق تنها در چارچوب زندگی دنیوی واین جهانی می توانند قابل دسترسی باشندوثانیا به دلیل این که علم تجربی نمی تواند داوری ارزشی داشته باشد ما روش علمی برای گزینش وارزیابی هیچ یک از

این ارزشها را نداریم.

12-نظر مکاتب دینی –دنیوی درباره ی ارزش هاواهداف نظام سیاسی چیست؟

این گروه شناخت علمی را به دانش تجربی وحسی منحصر نمی دانند بنابراین اولا ضمن توجه به آثار دنیوی این جهانی هر یک از ارزشهای مزبور،ابعاد متعالی وفوق طبیعی آنه را در نظر می گیرندوثانیا با استفاده از شناخت عقلانی ووحیانی ،به تفسیر علمی نسبت به هر یک از ارزش های یاد شده

می پردازند.

 

سوالات درس چهاردهم

1- با چه ملاک هایی مي توان نظامهای سیاسی را دسته بندي کرد؟

الف )کمیّت افراد تصمیم گیر و تأثیرگذار        ب )  روش تصمیم گیری و تأثیر گذاری              ج) دینی یا دنیوی بودن

2- براساس کمیّت افراد تصمیم گیر و تأثیرگذار حکومتها به چه دسته های تقسیم می شوند؟

الف) نظامها و حکومتهایی که یک فرد در آنها حاکمیت دارد.

ب) نظامهایی که اقلیتي از مردم در آن تصمیم مي گيرند..

ج) حکومتهایی که اکثریت مردم در سرنوشت سیاسی آن دخیل هستند.

3- براساس روش تصمیم گیری و تأثیر گذاری نظامهای سیاسی چند نوع اند؟

 کسانی که در تصمیم گیری های سیاسی دخیل هستند؛ یا  الف) براساس خواسته ها و اغراض شخصی خود، تصمیم می گیرند؛ یعنی هر نوع تصمیمی را برای خود جایز و مباح می دانند؛ یا  ب)  بر مدار حقیقت و فضیلت و با موازین عقلی، رأی خود را اظهار می کنند.

 4- بر اساس دینی یا دنیوی بودن نظامهای سیاسی چند نوع اند؟

نظام سیاسی دینی بر مدار احکام و قوانین الهی سازمان مي يابد. نظام سیاسی سکولار و دنیوی، فقط ارزشها و آرمان های دنیوی و این جهانی را مدّ نظر قرار می دهد.

5- ارسطو ازچه ملاکهایی برای دسته بندی نظامهای سیاسی استفاده کرده و بر این اساس از چند نوع حکومت نام می برد؟

الف)کمیّت افراد تصمیم گیر و تأثیرگذار

ب )  روش تصمیم گیری و تأثیر گذاری

گونه شناسی ارسطو از نظامهای سیاسی بر اساس ملاک اوّل و دوّم. ارسطو  از شش نوع حکومت نام می برد. در سه نوع آنها حاکمیت یک فرد، یک اقلیت یا اکثریت بر مدار خواست های نفسانی آنها شکل می گیرد و در سه نوع دوم، حاکمیت يك فرد، يك اقليت يا اكثريت برمدار حقیقت و عقلانیّت استوار است.

6- تفاوت حکومت دموکراسی و جمهوری از دیدگاه ارسطو چیست؟

دموکراسی از دید ارسطو: ارسطو، حاکمیت اکثریت را در صورتی که بر مدار خواسته های آنها باشد، دموکراسی می نامد. زیرا دموکراسی به معنای حاکمیت مردم است و در این نوع حاکمیت، مردم براساس آراء خود حکومت می کنند.

جمهوری از دید ارسطو: ارسطو حکومتی را که در آن اکثریت مردم براساس حقیقت و فضیلت حضور و فعالیت دارند، جمهوری می خواند.

 7- جدول زیر را کامل کنید:

 8- فارابی مدینه فاضله و جاهلی را بترتیب، چه جامعه ای می داند؟

فارابی مدینه فاضله را جامعه ای الهی می داند که براساس سنت و قانون الهی شکل می گیرد. از نظر او حقیقت با ارادۀ الهی تعیین می شود و با کمک عقل و وحی شناخته می شود.

در اندیشه فارابی جوامعی که ارزش ها و آرمانهای آنها عقلانی و الهی نباشد، جوامع جاهلی هستند. او جوامع جاهلی را براساس نوع آرمان ها و ارزشهایی که دارند به انواعي تقسیم می کند.

9- لیبرالیسم و دموکراسی هر کدام به چه معنایی است؟توضیح دهید.

لیبرالیسم به معنای اباحیّت و مباح دانستن همۀ امور برای انسانهاست. لیبرالیسم آزادی و خواست انسانها را به عنوان مرجع و ملاک نهایی برای ارزشها و آرمان های اجتماعی می داند. دموکراسی به معنای حاکمیت مردم است.

 

10- لیبرال دموکراسی چه نوع نظام سیاسی است و این نظام با کدام فرهنگ سازگار است؟

لیبرال دموکراسی نوعي نظام سیاسی است که ادعا می کند با خواست و ارادۀ اکثریت مردم سازمان مي يابد. این نظام سیاسی، حقیقت و فضیلتی را كه مستقل از خواست مردم باشد به رسمیت نمی شناسد و حکومتی دنیوی و این جهانی است.

این نظام سیاسی با فرهنگ جهان غرب که رویکردی دنیوی به عالم هستي دارد و شناخت علمی ارزشهای اجتماعی را انکار می کند، سازگار است

11- لیبرال دموکراسی چه موقع دچار تناقض می شود؟

لیبرال دموکراسی وقتی با مردمی مواجه می شود که ارزش های دیگر، نظیر عدالت را مهمتر از ارزش آزادی می دانند یا حقیقت را به ارادۀ الهی باز می گردانند و از مسئولیت انسان در برابر این حقیقت سخن می گویند دچار تناقضي مي شود که از حلّ نظری آن عاجز است.

12- برخی از نظریه پردازان لیبرال دموکرات چه کسی را شایسته رأی دادن نمی دانند؟

برخی از نظریه پردازان لیبرال دموکرات، فردی را که از حدود این نظام سیاسی خارج شود، شایستۀ رأی دادن نمی دانند.

13- منظور از پارادوکس دموکراسی چیست؟

دانشمندان علوم سیاسی از تناقضی که از نارضایتی مردم نسبت به نظام سیاسی لیبرال دموکراسی به وجود می آید، با عنوان پارادوکس دموکراسی یاد می کنند.

14- برخی از ارزشهای اجتماعی اسلام در نظام جمهوری اسلامی را نام ببرید ؟

عدالت، آزادی، استقلال،نفی وابستگی، نفی تسلط بیگانگان بر امت اسلامی، امنيت، تأمين اجتماعي و تکافل عمومی، تلاش برای عمران، آبادانی عقلانیت، مشورت و مشارکت در امور عمومی، توسعۀ معرفت و آگاهی نسبت به اسرار و حقایق آفرینش از جمله ارزش های اجتماعی اسلامی است.

15- به چه دلیل عمل به ارزشهایی مانند عمران و آبادانی در نظام جمهوری اسلامی رفتاری صرفاً دنیوی یا اجتماعی نیست؟

بر اساس هستی شناسی توحیدی اغلب این ارزش ها با آن که ناظر به مسائل اجتماعی دنیوی هستند، تفسیری دنیوی و سکولار ندارند، بلکه سیرتی الهی و دینی دارند؛ و به همین دلیل عمل به آنها رفتاری صرفاً دنیوی یا اجتماعی نیست بلکه یک وظیفۀ الهی است؛ و مانند عبادات فردی سبب تقرب انسان به خداوند می شود.

16- برخی از درسها و آموزه های اسلامی را فهرست کنید؟5 مورد

در اندیشۀ دینی اسلام، هر مسلمانی که شب را به صبح برساند و به فکر امت اسلامی نباشد مسلمان نیست و مسلمانان موظفند همۀ مستضعفان و مظلومان را ياري كنند.در آموزه های اسلامی هنگامی که عبادات بُعد اجتماعی پیدا می کنند، ارزش بیشتري می یابند. در برخی از روایات، مسئولیت امت اسلامی در برابر امامت و رهبری امت اسلامی به عنوان مهمترین مسئولیت یاد شده است.

امت اسلامی باید از پذیرش طاغوت و قدرتهای غیرالهی خوداری کند و در شکل گیری امامت و ولایت الهی براساس موازین و ارزشهای اسلامی هوشمند و فعال باشد.